- θωρηκτό
- Μεγάλο πολεμικό πλοίο εφοδιασμένο με τη μέγιστη επιθετική βλητική ικανότητα και τη μεγαλύτερη δυνατή αμυντική προστασία, η οποία εξασφαλίζεται από κάθετες (θωρηκτή ζώνη) και από οριζόντιες (θωρηκτό κατάστρωμα) θωρακίσεις. Ακόμα και οι σημαντικότερες υπερκατασκευές, όπως οι πυργίσκοι των πυροβόλων και η γέφυρα διεύθυνσης, είναι ισχυρά θωρακισμένες. Αν εξαιρέσει κανείς τις αρχικές εφαρμογές της θωράκισης, οι οποίες έγιναν κατά την εποχή του Κριμαϊκού πολέμου, το πρώτο πραγματικό θ. υπήρξε το γαλλικό Gloire (1859), μία ξύλινη φρεγάτα επενδεδυμένη με πλάκες σφυρηλατημένου σιδήρου, πάχους 120 χιλιοστών, την οποία σχεδίασε ο Γάλλος μηχανικός Στανισλάς-Σαρλ Ντιπιί ντε Λομ.
Η εμφάνιση της θωράκισης οδήγησε το πυροβολικό σε αναζητήσεις, που επέφεραν σημαντικές προόδους και νέες βελτιώσεις. Έτσι, ξεκίνησε ένας αγώνας μεταξύ θωράκισης και πυροβόλου, ο οποίος κυριάρχησε για πολλές δεκαετίες στην πολεμική βιομηχανία. Η μέγιστη τιμή της προστασίας (550 χιλιοστά) και του διαμετρήματος των πυροβόλων (450 χιλιοστών) έφτασαν στο ιταλικό θ. Duilio (1876). Με την αύξηση του βάρους της θωράκισης, η θωρηκτή ζώνη μειώθηκε σε έκταση και περιορίστηκε να προστατεύσει έναν κεντρικό τομέα, που περιλάμβανε τα ζωτικά σημεία του πλοίου.
Στην αρχή του 20ού αι., οπότε τα θ. ήταν οπλισμένα με 2-4 πυροβόλα των 305 χιλιοστών, 8-12 με διαμέτρημα μεταξύ 203 και 254 χιλιοστών καθώς και με ορισμένα πυροβόλα των 76 χιλιοστών εναντίον των τορπιλοβόλων, o ναυπηγός Βιτόριο Κουνιμπέρτι επινόησε έναν τύπο θ., στον οποίο τα πυροβόλα του μεγάλου διαμετρήματος ήταν ενιαίου τύπου και είχαν το μεγαλύτερο δυνατό διαμέτρημα. Οι Άγγλοι έθεσαν πρώτοι σε πρακτική εφαρμογή αυτή την ιδέα με το Dreadnought (1906), που είχε εκτόπισμα 19.500 τόνων. Ο οπλισμός του ήταν 10 πυροβόλα των 305 και 20 των 76 χιλιοστών, είχε μέγιστη θωράκιση 275 χιλιοστά και ταχύτητα 22 κόμβους. Όλες οι χώρες μιμήθηκαν τη Μεγάλη Βρετανία και τα dreadnoughts (που ονομάστηκαν έτσι από την ονομασία του πρώτου πλοίου με ενιαίο διαμέτρημα πυροβόλων) αυξήθηκαν σε εκτόπισμα και οπλισμό, ώσπου έφτασαν στο μέγιστο με το ιαπωνικό Γιαμάτο (που βυθίστηκε κατά τον B’ Παγκόσμιο πόλεμο), εκτοπίσματος 70.000 τόνων και εξοπλισμένο με 9 πυροβόλα των 456 χιλιοστών, 12 των 150 χιλιοστών και 20 των 87 χιλιοστών, εκτός από τα πολυάριθμα αντιαεροπορικά πολυβόλα. Σήμερα ο αριθμός των θ. έχει ελαττωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε το μόνο ναυτικό που διαθέτει πλέον πλοία αυτού του τύπου (τα οποία παρ’ όλα αυτά κρατούνται σε εφεδρεία) είναι το ναυτικό των ΗΠΑ. Οι λόγοι για τους οποίους εγκαταλείπονται τα θ. είναι πολλοί, μεταξύ των οποίων το γεγονός ότι είναι μεγάλα και επομένως μπορούν να εντοπιστούν εύκολα, έχουν μικρή ταχύτητα και περιορισμένες δυνατότητες σε σχέση με τα αεροπορικά και τα τηλεκατευθυνόμενα όπλα, που έχει αναπτύξει η πολεμική βιομηχανία κατά τα τελευταία χρόνια.
Dictionary of Greek. 2013.